Zelf een pop-pop bootje maken

Op een zaterdagmiddag keken wij thuis de film Ponyo van de Japanse studio Ghibli (ter voorbereiding van onze vakantie), aanrader! Ponyo is moeilijk te omschrijven, ze is een goudvis, een zeemeermin, een vissen-prinsesje die graag een mens wil worden om een vriendschap te sluiten met Sōsuke.

Heel sprookjesachtig, magisch maar vooral hartverwarmend en lief. Aan het eind van de film is het hele dorp onderwater gelopen en varen Ponyo en Sōsuke met een pop-pop bootje naar de moeder van Sōsuke om een oplossing te vinden. Ik zocht meteen op internet of dit pop-pop bootje zelf te maken is, want hoe leuk is dat?

Een pop-pop bootje wordt aangedreven door een kaarsje. Hoe het precies werkt is best ingewikkeld: hogere scheikunde. De makkelijke versie die ik wel kan begrijpen: de hitte van de kaars verwarmd het water in een boiler en de druk die daarbij vrijkomt duwt het bootje vooruit. Het mooie is; dit bootje is dus zelf te maken! Het zijn veel stappen, je bent er best even zoet mee en er is geen garantie dat het bootje uiteindelijk vaart op aandrijving van de kaars. Maar het proces is erg leuk. Leuk voor oudere kinderen maar ook echt wel voor ouders/verzorgers/volwassenen.

Wat heb je nodig:

• Een melkpak
• Een blikje, een kleine dikkere
• Kneedlijm, het liefst een waterdichte
• 2 plastic rietjes

Materiaal wat je al thuis hebt:

• Schaar
• Knijptang
• Meetlint/lineaal
• Watervaste stift
• Bak met water
• Plakband
• Nietmachine

Extra aanvulling over de materialen:

• Ik gebruikte de Pritt poster buddies, maar deze ging kruimelen nadat hij nat was geweest. Op internet vond ik kleedlijm van tesa Sugru. Deze ga ik een volgende keer proberen, hierbij staat specifiek dat hij waterdicht is
• De plastic rietjes zijn niet meer te verkrijgen gezien er sinds 2021 een verbod is op wegwerp plastic. Wij staan hier helemaal achter, maar voor dit projectje minder handig, hehe. Misschien heb je nog wat rietjes thuis liggen? Ik kocht een pakje via marktplaats en haalde deze op in mijn eigen woonplaats.

How maak je het pop-pop bootje

De Boiler:

De boiler is de motor van de boot, hier komt het kaarsje onder te staan. Belangrijk is dat deze waterdicht is, dit gaan we realiseren met de kneedlijm. Mijn eerste boiler heb ik twee keer geprobeerd te repareren, die deed het toen matig. Uiteindelijk heb ik in het bos een nieuwe boiler gemaakt. Voor de nieuwe boiler heb ik de afmetingen veranderd en minder kneedlijm gebruikt. Deze deed het al wat beter! Ik heb alleen filmpjes gemaakt van mijn eerste boiler, de foto’s hieruit gebruikte ik voor deze blog. Ik typ bij de foto’s wat ik geleerd heb van mijn fouten om een betere tweede boiler te maken, zodat jullie niet dezelfde fouten maken.

Boiler maken:

Pas op bij het werken met het blikje, de geknipte randen worden vlijmscherp.

• Knip de onder- en bovenkant van het blikje af
• Knip de ‘koker/tunnel’ die over is open
• Meet en markeer een oppervlakte van 20x7cm en knip uit

• Vouw deze lichtjes dubbel, niet te hard: er moet ruimte overblijven voor het water. Vouw terug
• Meet aan één helft 1,5 cm van de drie zijkanten, markeer en knip de rand eraf (dan ziet het er zo uit als de derde foto hierboven)
• Rol van de kneedlijm een wormpje van ongeveer een halve cm dik (iets dunner dan op de foto’s hieronder)
• Plak deze, zoals je op de eerste foto hieronder ziet op de lange kant van de kleine helft
• Vouw de boiler dubbel, wederom niet te hard en plak vast
• Rol nog een wormpje van een halve cm en plak deze bovenop de lange kant van de kleine helft, zoals je ziet op de middelste foto hieronder
• Vouw de overgebleven randen om en knijp aan met een tang

• Rol een worm van de kneedlijm en druk deze plat tot ongeveer 1 cm dikte
• Rol één rietje hierin eenmaal rond (met de buigbare gedeelte richting de kneedlijm!), leg dan de andere ernaast en rol ze samen nog 1/2x rond. De rietjes steken ongeveer 1cm uit
• Pruts de rietjes met de kneedlijm tussen de opening van de boiler
• Stop de overige gaatjes dicht met bolletjes kneedlijm, niet te dik

• Maak twee knipjes vlak langs de twee rietjes in het uitstekende gedeelte van het blik, zie eerste foto hieronder
• Vouw de twee losse stukjes om de boiler en knijp vast met een tang. Als het goed is heb je wat meer blik over bij een geknipte afmeting van 20x7cm dan op de foto. Dan heb je iets meer blik wat je kunt buigen, het zit dan beter vast
• De boiler ziet er nu uit zoals op de laatste foto en is klaar om getest te worden!

• Leg de boiler in een bak met water en blaas zachtjes in beide rietjes, komen er ergens belletjes? Repareer de lek met extra kneedlijm en herhaal
• Blaas niet te hard en te lang, want dan ontstaat er mogelijk een lek door de druk. Mijn ervaring is dat je zelf wel kunt aanvoelen hoe hard je kan blazen

De boot maken:

• Pak het pak erbij en knip over de lengte en via de zijkant door midden
• Pak één helft voor de onderkant van de boot en knip in het binnen een ovaal gaatje waar de rietjes doorpassen. Niet te groot, niet te klein

• Rol een klein wormpje van de kneedlijm en plak deze rondom de opening, zoals je ziet op de eerste foto hieronder. Doe dit aan de onderkant en aan de binnenkant
• Steek de rietjes hierdoor. Het buigbare gedeelte van de rietjes zitten in het gaatje van het pak.
• Let ook op de positie van de boiler! Bewerkte kant naar boven (ik spreek uit ervaring, anders verbrand de kneedlijm door de kaars, hehe).
• Plak de rietjes vast aan de onderkant van het bootje, naar achteren, dus eigenlijk onder de boiler door en knip af zoals je op de foto kunt zien
• Druk de kneedlijm rondom beide zijden van de rietjes wat aan zodat deze waterdicht word en er geen water in de boot loopt zodra je deze op het water zet
• Snijd/knip van de andere kant van het pak een huisje voor op de boot, niet deze er daarna in. Hoe dit eruit kan zien (gebruik vooral je eigen creativiteit, vlaggetjes?) zie je op de foto’s van het eindresultaat. Eventueel kun je de boot nog een kleurtje geven met verf.

Het moment van de waarheid

Oké, eerlijk? Ik dacht, ik zet dat bootje in bad en die pop-popt zo het hele bad door. Mooi niet dus. Eerst had ik de boiler verkeerd om door het pak gestoken, dus toen kon ik enkele stappen terug. En daarna bleek de kneedlijm gaan pulveren door het (hete) water dat in de boiler had gezeten, dus deze moest ik helemaal vervangen.

Hopelijk gaat dat beter met waterbestendige kneedlijm. Uiteindelijk ben ik met al mijn materiaal naar het bos gefietst. Ik was bang dat als hij het in bad zou doen, hij na afkoelen en opnieuw opwarmen het niet meer zou doen in het bos (alles voor mooie foto’s, hehe). Maar hij deed het helemaal niet, dus heb ik in het bos een nieuwe boiler gefabriceerd, dit was erg rustgevend moet ik zeggen, tussen de fluitende vogels. Ondanks dat ik geen tafel had om op te werken.

De boiler gereedmaken:

De boiler en de rietjes moeten gevuld zijn met water, alleen dan kan hij gaan varen. Dit doe je vlak voordat je je bootje op het water zet, anders loopt het water er weer uit. Hier is een handig trucje voor, waar ik geen foto’s van heb. Ik zal het proberen te beschrijven:

• Neem een afgeknipt stukje rietje
• Knip deze aan één kant een cm in
• Stop dit rietje in één van de uitstekende rietjes van de boot
• Houd de boot op z’n kop, alleen dan kan het water helemaal in de boiler komen en al het lucht eruit
• Neem een slok water in je mond en ‘blaas’ dit voorzichtig het rietje in
• Als de boiler waterdicht is komt het water er door het andere rietje weer uit
• Haal het rietje eruit, houd je vinger op beide rietjes en zet het bootje voorzichtig in het water

Laatste stap, het kaarsje!

• Steek een waxinelichtje aan en zet deze onder je boiler
• En nu wachten! En oppassen, de boiler wordt heel erg heet!

Bij mij duurde het best een tijdje voordat het kaarsje al het water had opgewarmd. Helaas bleef het pop-pop geluidje uit, waarschijnlijk omdat mijn boiler geen ruimte had om te poppen. Mijn boiler was door al de kneedlijm wat zwaar geworden en lag daarom op de achterkant van het bootje, hierdoor heb ik geen goeie foto kunnen maken van het kaarsje wat eronder zit. Maar na enkele minuten kwam het bootje heel langzaam, stotend iets vooruit! Ik was zo blij, het bootje deed het! Ruimte voor verbetering? Zeker. Een vermakelijke ochtend? Des te meer. Deze ga ik sowieso nog eens maken en proberen de boot te verbeteren.

CONCLUSIE

Dikke vette vijf sterren! ★★★★★

Activiteit: Ik vond het echt heel leuk om te doen, ik denk juist omdat het een heel uitgebreid, best complex proces is. Echt een activiteit voor oudere kinderen/volwassenen. Geduld, priegelen, beetje frustratie, opnieuw beginnen, doorzettingsvermogen en uiteindelijk als het lukt ontlating; dat hoort allemaal bij deze activiteit. Het voelt een beetje als echte ambacht, hehe. Je bent er zeker wel even een uurtje of twee (of drie of vier) zoet mee.
Resultaat: Ik ben gek op bootjes, helemaal om ze zelf te maken en al helemaal als ze vervolgens zelf varen. Echt super leuk en de ontlading als hij ineens echt vooruit komt: ik was echt even een het juichen midden in het bos.
Kosten: De kneedlijm koop je voor 5-8 euro, de rest van de materialen heb je waarschijnlijk wel thuis.
Wanneer: Het hele jaar